Stosowanie antybiotyków – Leki przeciwwirusowe

Nadużywanie przepisywania antybiotyków jest niestety powszechnie praktykowane przez lekarzy. Często taka sytuacja ma miejsce na skutek presji rodziców, którzy obawiają się, że ich dziecko nie wyzdrowieje, jeżeli nie zostanie zastosowany antybiotyk. Jednak większość powszechnie występujących infekcji (ponad 80%[1]) to zakażenia  wirusowe, w przypadku których zastosowanie antybiotyków jest nieskuteczne.

Infekcje wirusowe mogą sprzyjać powstawaniu zakażeń bakteryjnych, ponieważ  wirusy „torują” drogę bakteriom. Jednak u dzieci z prawidłową odpornością zakażenia bakteryjne na początku choroby z reguły nie występują, a więc zastosowanie antybiotyku w tym czasie wcale niczemu nie zapobiega. Natomiast włączenie antybiotykoterapii u dzieci i osób dorosłych z niedoborami odporności czy przewlekłymi chorobami różnych narządów może okazać się jak najbardziej uzasadnione. Dotychczas nie wyprodukowano szczepionek i leków na wszystkie chorobotwórcze drobnoustroje, na które narażony jest nasz organizm. Na całe szczęście, został on jednak wyposażony w wiele naturalnych mechanizmów, za pomocą których potrafi skutecznie z większością z nich walczyć. Przechorowanie niektórych chorób zakaźnych powoduje powstawanie komórek pamięci immunologicznej, które dają odporność na całe życie, ale na większość infekcji wirusowych i bakteryjnych możemy chorować wiele razy.

Skóra, błony śluzowe dróg oddechowych i przewodu pokarmowego to naturalne bariery obronne organizmu, które razem z komórkami odpornościowymi i licznymi substancjami (zarówno wirusobójczymi, jak i bakteriobójczymi) stanowią zwykle skuteczną ochronę przed czynnikami chorobotwórczymi. Dlatego bardzo ważne jest, aby nie osłabiać tych naturalnych sił obronnych naszego organizmu, a w razie potrzeby odpowiednio je wzmacniać.

Antybiotyki nie działają na wirusy. Nie przyspieszają również zdrowienia w infekcjach przez nie wywołanych. Wręcz przeciwnie, obniżają odporność, a ich stosowanie może spowodować powikłania zdrowotne. Może dojść do sytuacji, kiedy taki zmęczony walką i dodatkowo osłabiony antybiotykoterapią organizm dziecka staje się coraz bardziej bezbronny i „łapie”  kolejne infekcje. Dochodzi wtedy do efektu „błędnego koła”. Jeśli jednak zajdzie potrzeba włączenia do leczenia antybiotyku, wówczas należy podawać odpowiednie, zalecone przez lekarza dawki leku i nie skracać, ani nie wydłużać czasu leczenia na własną rękę.

U dzieci na częstość występowania infekcji ma wpływ nie tylko niedojrzałość ich układu odpornościowego, ale również środowisko, w którym żyją. Zanieczyszczenie atmosferyczne, złe odżywianie, nieprawidłowa higiena ciała, przegrzewanie organizmu, brak wystarczającej ilości ruchu na świeżym powietrzu, palenie tytoniu przez innych domowników – wszystkie te czynniki  wpływają na obniżenie naturalnej odporności organizmu. Jakie mamy alternatywy leczenia częstych infekcji wirusowych? Oprócz domowych sposobów, które w naturalny sposób mogą wspierać siły obronne organizmu (np. podawanie soku z cebuli, czosnku, herbatki z malinami), skuteczne jest dodatkowe włączenie leków immunostymulujących.
W niektórych sytuacjach lekarz może podjąć decyzję o włączeniu leków przeciwwirusowych, które oprócz podstawowego działania, aktywują naturalne mechanizmy obronne organizmu, stymulują odpowiedź immunologiczną i powodują, że organizm broni się skuteczniej przed infekcjami. Nie wolno jednak takiego leczenia włączać „w ciemno”, na własną rękę.

dr n. med. Agnieszka Sobocińska

________________________________________
[1] Lissauer T., Clayden G., red. wyd. polskiego Milanowski A., Pediatria, Elsevier Urban & Partner, Wrocław, 2009, str. 305